Fame

In 1968 voorspelde Andy Warhol dat in de toekomst iedereen zijn 15minuten van ‘fame’ (beroemdheid) gehad zou hebben. Hoe dat eruit ziet volgens Warhol, weet ik niet. Wel zie je hier vanaf minuut 35:30 hoe mijn ‘moment of fame’ eruit ziet.

De dag dat bovenstaande ontdekking uitgezonden werd in Nieuwsuur, wandelde ik tussen de apen in Apenheul. Mij werd door de journalist van Nieuwsuur de vraag gesteld of ik denk dat de mens slimmer is dan apen. Mijn antwoord was bevestigend. Vriend Fred, die dezelfde vraag voorgelegd kreeg, gaf na een dag rondhobbelen in Apenheul het mooie antwoord: “Ik zie apen die op mensen lijken en ik ken ook mensen die op apen lijken.” Mooi verwoord.

Grotere hersenen

Slimme mensen hebben ontdekt dat ze slim zijn ten gevolge van een foutje in het DNA van onze verre voorouders. Daardoor zijn onze hersenen groter gaan groeien en blijkbaar wordt de link gelegd dat grotere hersenen betekent dat we slimmer zijn. Er is in elk geval meer opslagruimte en meer plek om verbindingen tussen synapsen te maken.

Door een foutje in het DNA hebben wij mensen ons verder ontwikkeld. Ik zie het alleen al aan de beperkte pogingen van apen om te ontsnappen. Wanneer ze een poging ondernemen, komen ze in aanraking met stroomdraad. Ze gaan terug naar de groep en vertellen de rest dat ze daar niet heen moeten gaan. Blijkbaar is dat genoeg. Kijk, ook bij apen werkt angst remmend. Hebben we het van hen afgekeken dat je door angst te zaaien een hele mensheid in bedwang kan houden?

Gevangenschap

De tegenwerping kan zijn dat apen gevangen zitten in een omgeving die weinig ruimte tot exploreren, fouten maken en ontwikkelen geeft. Het hoogst haalbare zijn de spelletjes die voor de oerang-oetans zijn ontwikkeld: ze moeten puzzels oplossen wat hen bij de beloning brengt, eten. Pure conditionering op een basale behoefte. Op een dag speelt de orang-oetan vals en draait de bouten van de puzzel los. Ze zijn 7x sterker dan mensen, dus dat was een makkie. De mens leert, dus last de bouten vast. Zover de creativiteit en exploratiemogelijkheid van de orang-oetan.

Lucky Luke

Gevangen zitten beperkt, maar in welke mate? In Lucky Luke heb ik regelmatig ontsnappingspogingen gelezen. De Daltons gebruikten de truc om via een gegraven tunnel uit de gevangenis te ontsnappen. Dit gebeurde niet zo lang geleden in het echt. Dichter bij huis spreekt het verhaal van Hulda Kiel sterk tot de verbeelding. Zij heeft zich letterlijk met een lepel een weg naar buiten gegraven. Doet mij wel de vraag stellen: als kinderen al van deze truc kunnen lezen in een stripboek, gaan deze geslaagde ontsnappingen dan over de domheid van de mens; die van de ontwerper van de gevangenis; die van het personeel dat het boeventuig in de gaten moet houden? Of gaat dit over de enorme hang naar vrijheid van de ontsnapte gevangene die sterker is dan de angst gepakt te worden?

De hang naar vrijheid is gelinkt aan de universele wens van de mens om zich te ontwikkelen, om verder te komen. Kijk eens wat we bereikt hebben. Van vuur maken, via het wiel naar de mobiel en de straaljager. We willen comfort en efficiëntie. En we hebben een enorme expansiedrift. De maan wordt druk verkend en alles wat we nog niet weten, willen we te weten komen. En dát heb ik nog niet ontdekt bij de apen.

Apen-relaxtheid

Althans, niet in die snelheid. En daar komt deel twee van mijn aan Nieuwsuur gegeven antwoord. “Apen zijn meer relaxed.” Deze apen lieten zich bekijken, sommigen gingen er echt voor zitten, terwijl ze wat aan het eten waren. Beetje knabbelen en proeven. De beste blaadjes sla gingen naar de mond en de mindere blaadjes werden achteloos op de grond gegooid. Het hangt en ligt wat, terwijl het jong van de tak op z’n moeder springt, elke keer weer. Er wordt van plaats gewisseld, geslingerd aan een touw en gekeken of er nog wat lekkers in de puzzel zit. Deze apen hoefden niets en leken het allemaal wel prima te vinden hier. Zij hebben het slim bekeken, hebben het ultieme tevreden-zijn ontworpen. Ik denk dat ik hier nog wel van kan leren en integreer bij deze aap-momenten in mijn leven. Een beetje schommelen in een hangmat, wat knabbelen op bleekselderij en me laten vlooien. Ik ga voor het beste van twee werelden, ons intellect en onze ontwikkeldrift aangelengd met een heleboel apen-relaxtheid.